Boekpresentatie en mini-symposium, Dominicus Amsterdam, 23 februari 13.30 – 15.15, toegang vrij, graag RSVP via deze link
Vrij, tolerant, verlicht en gematigd. Al sinds de zeventiende eeuw dichten Nederlanders zichzelf deze positieve kwalificaties toe. In Uitverkoren leggen Saskia Pieterse en Janneke Stegeman dat positieve zelfbeeld op de snijtafel. Waar komt het vandaan, en vooral: hoe valt het te rijmen met vier eeuwen koloniale overheersing?
Uitverkoren begint met de Opstand en de oprichting van de voc en trekt lijnen door naar Nederland als democratische staat. Het boek werpt daarin een kritische blik op de calvinistische staatsmannen die ons land hebben vormgegeven. Zij zagen niet zichzelf maar anderen als intolerant en onderdrukkend. De Nederlandse protestantse natie beschouwden ze als uitverkoren, door God geroepen om het ware geloof te verspreiden. Nederlanders waren geestelijk en lichamelijk verheven boven alle anderen. Pieterse en Stegeman maken inzichtelijk hoe het Nederlandse positieve zelfbeeld nauw verweven is met protestants kolonialisme en racialisering van anderen. Het is hoog tijd die geschiedenis onder ogen te zien.
Deze middag reageert een deskundig geëngageerd panel bestaande uit Glenn Helberg, Emine Uğur en David Wertheim op verschillende aspecten van het boek.
Dwight Fransman zal een deel van de performance In Naam van Wie over de rol van religie in het koloniale en slavernijverleden voor het voetlicht brengen.
Sprekers en performer
Glenn Helberg (1955) is psychiater, educator en activist. Helberg studeerde geneeskunde en verdiepte zich in de psychiatrie in niet-westerse culturen; de transculturele psychiatrie. In 2017 was hij gast in Zomergasten. In 2019 ontving hij de Black Achievement Award oeuvreprijs. Hij is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In 2024 werkte hij als gastcurator en regisseur aan In Naam Van Wie, een serie van zes theatrale performances om verdeeldheid en de doorwerking van ongelijkheid in diasporische gemeenschappen te doorbreken. In de laatste performance thematiseerde hij de rol van religie in het koloniale en slavernijverleden.
Helberg is auteur van het boek ‘Als ik luister’ (2021) waarin hij op persoonlijke wijze reflecteert op de complexiteit en diversiteit van ons bestaan. De serie The Therapist, therapiesessies die hij voor VICE Nederland deed met o.a. Fresku en Sylvana Simons, zijn terug te zien op YouTube.
Emine Uğur (1987) is beleidsadviseur armoede en schulden bij de gemeente Den Haag. Ze schrijft om de week een column voor Trouw, waar ze zich uitspreekt over heikele maatschappelijke thema’s zoals islamofobie en opkomt voor kwetsbare groepen zoals minima. In 2023 won Uğur de Vrouw in de Media Award Zuid-Holland vanwege de manier waarop ze met ‘pakkende en ontroerende beschrijvingen van alledaagse situaties de samenleving een spiegel voorhoudt’.
David Wertheim (1970) is cultuurhistoricus en directeur van het Menasseh ben Israel Instituut voor Joodse Studies. In 2022 verscheen zijn boek Waar gaat het over als het over Joden gaat?, een boek dat niet alleen inzicht geeft het publieke debat rond Joodse zaken, maar vooral ook in wie Nederlanders menen te zijn.
Dwight Fransman (1969) is een vader van drie kinderen en een toegewijde beoefenaar van Winti. Op vijfjarige leeftijd verhuisde hij van Suriname naar Nederland, waar hij opgroeide in Drenthe en later door het hele land woonde. Zijn vroege kennismaking met Winti vond plaats toen hij als kind getuige was van een openbaring van een Winti-geest bij zijn moeder. Deze ervaring legde de basis voor zijn spirituele reis.
Als Doemang, ook wel Shamaan genoemd, probeert hij een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de gezondheidszorg en welzijnszorg in Nederland, door traditionele kennis en spirituele inzichten te integreren. Daarnaast voelt Dwight zich sterk verbonden met zijn inheemse erfgoed van moederskant, dat een belangrijke rol speelt in zijn werk en persoonlijke ontwikkeling. Zijn inzet ligt in het verbinden van traditie, spiritualiteit en moderne zorg, met als doel bij te dragen aan welzijn en heling binnen de samenleving.
Auteurs:
Janneke Stegeman (1980) is publiek theoloog en bijbelwetenschapper. Ze onderzoekt de verbindingen tussen protestantisme, racisme en kolonialisme. In 2016 werd ze (de eerste vrouwelijke) Theoloog des Vaderlands.
Saskia Pieterse (1976) is publicist en onderzoeker. Ze schrijft essays en kritieken in onder andere De Groene Amsterdammer en de Volkskrant. Als literatuurhistoricus heeft ze zich gespecialiseerd in het aandeel van schrijvers en theologen in de ontwikkeling van het Nederlandse zelfbeeld.
Het boek is te koop tijdens, voor en na deze middag: Uitverkoren. Hoe Nederland aan zijn zelfbeeld komt, Janneke Stegeman & Saskia Pieterse
Athenaeum, paperback, 256 pp, ISBN 9789025316969, € 24,99, en u kunt al een exemplaar reserveren – mail:
Boekpresentatie en mini-symposium, Dominicus Amsterdam, 23 februari 13.30 – 15.15, toegang vrij, graag RSVP via deze link