Jannet Delver schreef in het Jubileumboek Verbinden & Verdiepen een hoofdstuk, getiteld: Raak onze veerkracht aan, over emancipatie in de Dominicus. Dinsdag 25 oktober kwamen ongeveer 15 mensen bijeen om met Jannet en met elkaar van gedachten te wisselen naar aanleiding van dit hoofdstuk.
Door Carla van der Heijden
Aan het begin van de avond worden twee mensen geïnterviewd: Lot Heesen en Astrid Meijerhof.
Lot, een van de feministen van het eerste uur en sparringpartner van Jannet, vertelt hoe het proces van emancipatie en bevrijding in de Dominicus verlopen is.
Er werd een grote kring om het Liturgisch Team heen gevormd, die inbreng had en meepraatte. De kerk was toen al omgebouwd. Dat was heel essentieel, want daardoor konden de mensen elkaar en alles zien. De verandering van de ruimte was symbolisch voor alles wat verder gebeurde. Het lokte uit tot meedenken, aldus Lot.
Vrouwen zochten elkaar op, praatten samen, studeerden samen, kregen ideeën. Al gauw was het streven een vrouwelijke voorganger te zoeken, en dat werd Jannet; daarvoor hadden vier vrouwen samen een keer de overweging gehouden.
Er werd ook gezocht naar andere taal, als uiting van een ander denken over God. Dat is nog altijd niet gemakkelijk en dat proces is nog lang niet klaar. (Opgemerkt werd dat in de Nieuwe Bijbel Vertaling, het woord HEER gehandhaafd is, na veel discussie met vrouwen uit de commissie en bezwaar van buitenaf, dat wel)
Door dit vrouwennetwerk van de jaren 70/80 werd er een andere spirituele stroom voelbaar, waarbij God niet zomaar in beeld of taal te vangen is. Belangrijk is dat de Dominicus bevrijdend is en dat veel van wat aanvankelijk door vrouwen werd ingebracht, gezamenlijk is geworden.
Astrid Meijerhof, duidelijk de jongste in het gezelschap, heeft de periode waarover Lot vertelt niet bewust meegemaakt. Voor haar is alles waarvoor de generatie van Lot gestreden heeft, vanzelfsprekend geworden. Bij haar vrienden ligt dat soms anders, zo vertelt ze. Haar vriendin is niet kerkelijk opgevoed en zij merkte tot haar verbazing dat ze heel welkom is in de Dominicus. Als twee vrouwen is het in de Dominicus nog bijna gemakkelijker dan buiten, zo constateerden Astrid en haar vriendin. De Dominicus is op dit punt een heel veilige plek. Dat is bevrijdend. Je mag jezelf zijn. En je mag ook twijfelen, commentaar geven, boos zijn en als je maar zo nu en dan komt, hoef je je niet schuldig te voelen.
De Dominicusliederen zijn voor Astrid heel belangrijk, de teksten raken haar. Als er een keer wat weinig vertrouwde liederen zijn krijgt ze een buitenshuisgevoel. Wel ziet ze dat de Dominicusgangers vooral blank zijn en kennisvergaarders. Dat is niet echt een doorsnee van de Nederlandse bevolking.
Ze vertelt dat soms iemand wat geforceerd ZIJ zegt als aanspreekvorm van God, terwijl HIJ misschien beter bij die persoon zou passen. Voor haar is God niet mannelijk of vrouwelijk en als iemand Vader of Heer wil zeggen, dan is dat ook prima. En als Astrid dit zegt zie je andere aanwezigen reageren. Dat tekent het verschil in generatie. De verworvenheden van vele jaren feministische strijd worden tegenwoordig niet altijd meer als zodanig herkend. Dat is wel eens moeilijk voor aanjagers van weleer.
In de levendige discussie die daarna volgde werd ook benadrukt dat er een verschil is tussen emancipatie en feminisme, zoals Jannet dat in het boek beschrijft. Emancipatie is het rechtzetten van verhoudingen die scheefgegroeid zijn. Feminisme gaat echter veel verder. Dat is het tot stand brengen van een fundamenteel veranderingsproces en dat is wat er in de Dominicus gebeurde. Dat proces verliep in kleine stappen. Gedurende de avond werd teruggekeken in dankbaarheid, maar ook vooruit. De tijd is anders en dat vraagt voortdurend aandacht en bezinning op de vraag: is dat wat we nu doen en de manier waarop we het doen wel het beste antwoord op de vragen van onze tijd en sluit het wel aan bij de behoeften van de mensen van nu.
In de Dominicuskrant van december zal een uitgebreider verslag verschijnen, waarin ook wat dieper op de discussie ingegaan zal worden.
Volg ons op