Er worden nieuwe woonconcepten ontwikkeld. Iets tussen een hotelkamer en een tijdelijk appartement in. Waar je in en uit kan vliegen. Overal ter wereld. Er komt een hele nieuwe beweging op gang: The New Nomads. Flexibele mensen zonder vaste verbanden. Waar je werkt of neerstrijkt; het maakt niet zo veel uit. En het levert creativiteit op, er ontstaan nieuwe kruisbestuivingen dwars door culturele verschillen heen. Maar de nomaden van vroeger trokken intens met elkaar op – en wij doen veel alleen. De flexibele wereld hebben wij in de vorige eeuw ingezet.

Het EYE-museum vertoonde onlangs een serie over Japanse films. Daar draaide de film Tokyo Story, een hit in de jaren ’50. Opa en oma uit het platteland bezoeken de kinderen. Na een dag treinen zijn ze in Tokyo. ‘Wat ben je er snel’, zegt de vrouw verheugd. De kinderen hebben het druk, ze schenken hun ouders wat daagjes aan zee. Alleen de schoondochter, weduwe van een zoon, maakt echt ruimte. (De single: de hoeksteen van de samenleving?) Kort daarna sterft de vrouw. De kinderen hebben spijt. En nu kan opa wel wat troost gebruiken. Maar – de stad roept alweer. De kinderen willen iets van hun leven maken – en er is een honkbalwedstrijd. Voor jezelf kiezen is ook belangrijk. Maar waartoe?

Welke lijnen helpen wij doortrekken, naar de volgende generatie? Waar willen wij verblijven, wat voor huis maken wij? Een belangrijke christelijke waarde is zachtmoedigheid. Hoe verhoudt die waarde zich tot ‘je eigen leven ontwerpen’? In de praktijk lijken competitie en werkdruk te dwingen tot ‘scherpe keuzes maken’ – soms met een elleboog erbij. Gaan wij een andere weg? En leren wij onze kinderen niet de ‘fool’s compassion’: de zachtmoedigheid van de deurmat? Of maken wij ze liever een beetje hard; dat doen de anderen immers ook.

Jim Dine: The Little Heart in the Landscape. 1991. MoMA New York.