foto-links

raamdom-gr

Terugblik: Zinnen in de nacht

Een overzicht van de toespraken in deze serie rondom Zinnen in de nacht, een serie rondom het boek Jesaja. Advent en Kerst in de Dominicuskerk.

Wat is troosten? Wat gebeurt er tussen iemand die wil troosten en iemand die zich laat troosten? Wat is de kracht van deze wederkerigheid? Pater van Kilsdonk heeft daar ooit een mooie definitie van gegeven en die geef ik graag aan u door: “Troosten is iemand bewust maken van zijn eigen kracht die sterker is dan alles wat nu gebeurt waardoor de toekomst verlamd lijkt. Troosten is een diepere laag aanraken onder de pijn waaraan iemand lijdt.” Dit gaat over echte verbinding en aandachtig naar elkaar kijken en luisteren en in de pijn en in de verlamming de eigen kracht van iemand in alle kwetsbaarheid opgraven en teruggeven. Dit gaat dus niet over relativeren, goedpraten,snelle oplossingen aanbieden, moraliseren, overnemen of “kop op” roepen. Echte troost geeft iemand iets terug wat die mens kwijt is en toch in zich heeft. Het verlost iemand uit het gevangen zitten in zichzelf en geeft weer ruimte en adem (geestkracht).Echte troost zet iemand in beweging. Hoor, een stem roept: “Baan voor de Levende een weg door de woestijn, een pad in de wildernis.” 
André Wesche in zijn overweging De nacht van troost

Wat wil je zeggen met het antwoord dat ‘de morgen komt, maar ook weer de nacht’? Houdt het dan nooit op? Oorlog, vluchtelingencrisis, de aarde die opwarmt. Kunnen we nog wel vertrouwen op een God die ons bevrijding heeft beloofd? Of is het reëler om daar maar niet meer op te rekenen? In elk geval wordt in dit fragment van Jesaja geen geruststellende hoop verkondigd, geen ‘stil maar wacht maar, alles wordt nieuw’. De wachter van Jesaja doet mij denken aan Prediker: ‘De toekomst herhaalt het verleden, de daden der mensen herhalen zichzelf, en nieuw is er niets onder de zon.’ Dat klinkt teleurstellend. Voor- en tegenspoed, vrijheid en angst, dag en nacht: de schaduwkant en de lichte kant van het bestaan blijven onlosmakelijk met elkaar verbonden, ze zijn niet los verkrijgbaar. Is er dan alleen gewapende vrede mogelijk is, nooit de echte vrede die Jesaja verderop wel in gloedvolle taal verkondigt, de vrede die voortkomt uit gerechtigheid?
Germain Creyghton in zijn overweging Nacht van waakzaamheid

Wij zijn mensen die steeds opnieuw moeten leren dat wij niet de wereld kunnen veranderen – maar wel hoe wij kijken, wat wij opmerken. En daarmee verandert er van alles.
Dat geeft niks, dat wij dat niet doorhebben. Daarom zijn we hier, vandaag. En daarom blijven we op een of andere manier leerling van die man, lang geleden, die wonderen sprak en deed: ‘Zoek en je zult vinden. Klop en er zal worden opengedaan’. Daar gaat geloof over: leren zien in vertrouwen.
En dat is geen zoete koek, dat leert ons Jesaja. Daarvoor moet je door de nacht, door het donker, door het niet-weten, het niet-zien, het schuilen voor je pijn in de slaap.  
Arjan Broers in zijn overweging Nacht van wijzer worden

Maar is de nacht alleen ellende en narigheid dan? Veel mensen, de natuur en ook de stad, ze komen in het donker toch ook tot leven? In de sterrenpracht van de nacht, de café ’s die juist dán de deuren openen, de muziek die lokt en vervoert en in het holst van de nacht jong en ook oud op de been brengt? De stille straten waardoor je na afloop weer naar huis terugkeert: nachten waarin liefde en vrede zich verspreiden Over het land, een slapende wereld waar je alleen nog maar van houden kunt alsof die uit het donker wordt geboren. Ook dat is nacht. Coulant tegenover wat verborgen moet blijven, de veilige omhulling voor het gesprek dat je overdag niet durft voeren. Het donker dat toedekt, verwarmt en relativeert, wat overdag soms onoverkomelijk lijkt.
Juut Meijer in haar overweging Nacht als vindplaats van licht

Geboorte is immers veel meer dan het eenmalig gebeuren dat het misschien kan lijken : ons leven begint in feite bij ieder hartslag opnieuw. Begin, geboorte blijven we ons gehele leven in ons meedragen. Dat mogen we ons op kerstmis realiseren, het ons herinneren. Het gaat vannacht om het niet te lokaliseren stukje licht, kracht, liefde in onszelf dat het dichtst raakt aan onze verlangens, aan onze talenten en mogelijkheden, dat steeds opnieuw in beweging gezet, opnieuw geboren moet worden : het gaat om onze ziel – als ik dat oude woord mag gebruiken – die onzichtbare kern die zich in den beginne in ieder van ons gevormd heeft en waarmee wij als volwassen mensen nog altijd richting geven aan ons leven. Dankzij die ziel kunnen wij steeds weer opnieuw beginnen, een beetje, of helemaal, soms zelfs heel radicaal. Op die ziel doet het Kerstkind een beroep. 
Henk Hillenaar in zijn overweging met Kerst Ere zij God in den hoge

Alle overwegingen, toespraken gehouden in de Dominicus staan zo snel mogelijk op onze website. Je leest ze hier.

Terugblik: Overal zijt Gij onzichtbaar gegeven

Een overzicht van de toespraken in deze serie rondom ‘Overal zijt Gij onzichtbaar gegeven’. Een serie waarbij in de Dominicus geprobeerd werd stil te staan, in bewondering en verwondering, met woord en zang en in stilte, bij die elementen en bij onze zintuigen als de plaatsen waar de geest werkzaam is en zich toont.

Wanneer wij bereid zijn de voeten te wassen van vele anderen, als van onze gelijken, zullen wij ook die ene ander naar wiens lichaam wij verlangen niet gebruiken, maar met hem of haar werkelijk liefde en leven delen.
Henk Hillenaar in zijn overweging Onzichtbaar aanwezig waar mensen elkaar aanraken

Het profetische vuur waarvan de Bijbel getuigt, kan ons helpen onderscheid te maken, door met inzicht en aandachtig waar te nemen wát het is, in onszelf en buiten onszelf, dat werkelijk tot leven voert: wat werkelijk menselijk is en wat niet. (…) Dat vuur dragen we met ons mee, wat we ook meemaken of doorstaan, hoezeer we ook de leegte voelen. We houden het vooral brandend als we het aan elkaar doorgeven, in het enthousiasme waarmee we ons werk doen, waarmee we zingen in een koor, mooie dingen maken, zorgen voor de schoonheid in de wereld, liefde geven, recht doen. Zo kan het vuur niet alleen onderscheidend zijn, maar ook verbindend en verenigend. Het is de potentie van het vuur dat het alles en iedereen meeneemt in de beweging van liefde naar God toe.
Germain Creyghton in zijn overweging Wie weet waar ooit het vuur begon?

Van de zomer op de fiets door het Gaasterland aan de zuidkust van Friesland, was er eindeloze lucht om mij heen en leek het alsof er alleen maar ruimte was. Ruimte die vrijheid, lichtheid en adem geeft.Met de armen wijd en mijn ogen omhoog zoog ik die onpeilbare wijdsheid in me op. Onbekommerd deel van een groter geheel. Zo zou ik me elke dag wel willen voelen. In een soort zorgeloze balans tussen er helemaal zijn aan de ene kant en niet uitmaken of ik ertoe doe met mijn leven hier op aarde aan de andere kant. In balans. Adem in en adem uit. Het is goed zoals het is.  
Mirjam Wolthuis in haar overweging Overal zijt Gij onzichtbaar gegeven

Wij zijn water. Water is een bron, een rivier, een zee. De kern van water is dat het kolkt stroom, vliet, vloeit, bruist. Welt uit de bron. Sitlstaand water is brak en dood. Water is worden. Beweging, verandering, transformatie maar ook: nieuw begin. In talloze scheppingsverhalen ontstaat leven uit water. Psychoanalytici – althans sommigen onder hen menen dat wanneer we dromen van oceanen of meren, het onbewuste zich roert. Dat is als het water zelf. We zien de oppervlakte, maar kennen niet de onmetelijke diepte die eronder verborgen ligt.
Colet van der Ven in haar overweging Water

Het is altijd weer die vraag: hebben we in de liturgie alleen mooie woorden of doen we er hier of elders ook iets mee? Stralen we iets uit? Op zoiets moet Paulus ook doelen als hij de inwoners in Korinthe oproept tot de goede geur van Jezus Messias. Die geur was kennelijk zoek. Ook reuk kan zoals Toon Telligen zegt, misschien wel breken, of je kunt te lang dezelfde geur nalopen, je blindstaren op jouw ene waarheid, dat het zo alleen kan zijn. En voor je het weet kom je dan in een kwade reuk te staan. We weten niet veel van wat daar in het multiculturele Korinthe aan de hand was. Wel dat de eenheid zoek was. Tussen christenen onderling en tussen christenen en anderen. Onenigheid alom – over levenswijze, de liefde onderling.
Juut Meijer in haar overweging Onzichtbaar gegeven in geur en smaak

Alle overwegingen, toespraken gehouden in de Dominicus staan zo snel mogelijk op onze website. Je leest ze hier.