Grondwoorden voor betekenisvol leven
Grondwoorden kunnen gemeenplaatsen worden, daarom moeten we ze telkens weer opgraven, als erts opdelven, wassen en verwerken. Uitgangspunt van het bijbelse denken is niet de wereld zoals hij is, maar zoals hij zou kunnen zijn. Of de wereld die wij bewonen een dystopische werkelijkheid wordt, of zich richting een utopische beweegt, is mede afhankelijk van de doelen die wij voor de samenleving als geheel en ons persoonlijk stellen. En of die doelen verbonden zijn met bijbelse grondwoorden.
In deze serie willen we het licht laten schijnen op de volgende vijf grondwoorden: Roeping, Terugkeer, Saamhorigheid, Vertrouwen, Visioen
Zondag 17 januari: Roeping
Eerste lezing 1Samuel 3: 1-10
Tweede lezing: Multatuli
Overweging door Colet van der Ven
Roeping werd lange tijd geassocieerd met uitverkoren zijn voor een religieus leven en dat was toch vooral voorbehouden aan een kleine groep. Voor mij heeft het begrip roeping een bredere betekenis. Het is het onontkoombare verlangen je te verbinden aan iets dat groter is dan jij. Het is het antwoord op een maatschappelijke roep. Het is het ont-dekken van je diepste bestemming. En dat is een opdracht waarvoor niet slecht een kleine groep uitverkoren zich gesteld ziet maar waar ieder mens mee te maken krijgt.
Zondag 24 januari : Terugkeer
Eerste lezing: Klaagliederen 5: 15-21
Tweede lezing: poëzie
Overweging door Annewieke Vroom
In de vroege religiewetenschap werd het begrip ’terugkeer’ (Engels: return) vooral geassocieerd met de archaïsche religies. Daaronder rekende men dan hindoeïsme, boeddhisme en de natuurreligies. Deze zouden een nadruk leggen op het cyclische karakter van de werkelijkheid. Zin bestond in een tijdloos mythisch besef van een groter geheel, maar de unieke rol van ieder mens was onduidelijk, dachten sommige religiewetenschappers. Hierin verschilden ze van de zogenoemde historische religies, zoals jodendom, christendom, islam. Deze hadden een lineair tijdsbeeld en binnen de invulling daarvan meer mogelijkheden voor betekenisgeving aan elk leven van elk mens. In de christelijke traditie werd het vooruit leven in verwachting van het nieuwe, of een breuk, werd belangrijker. Toch is ’terugkeer’ een belangrijk onderdeel van ook de christelijke spiritualiteit. Denk maar aan de liturgie, die berust op terugkeren. Deze zondag gaan we in op de waarde van ’terugkeer’.
Zondag 31 januari: Saamhorigheid
Lezing Lukas 10:1-11
Overweging door Geeske Hovingh
Dit grondwoord heeft een positieve associatie, want wie wil er nou niet bij anderen horen? Tegelijkertijd kan het een instrument worden van polarisatie, van ‘wij’ versus de anderen, of van gemeenschap boven individu. De vraag is dus: hoe blijf je autonoom, maar mag je jezelf toch onderdeel weten van een groter geheel, van een gemeenschap die de luiken naar buiten openhoudt? De 72 volgelingen die er door Jezus op uitgestuurd worden, kenmerkten zich door hun veelkleurigheid, maar ook door 1 gemeenschappelijke opdracht: samen glimpen van een nieuwe wereld uitzaaien. Daar wil ik wel bij horen.
Zondag 7 februari: Vertrouwen
Lezing: Mattheus 6:24-34
Overweging door Henk Hillenaar
Als je over vertrouwen gaat nadenken, merk je al gauw dat achter of in dit woord de drie deugden schuilgaan die in de traditie ‘goddelijke deugden’ werden genoemd : geloof, hoop en liefde. Vertrouwen zouden we daarom het grondwoord der grondwoorden kunnen noemen. Reden te meer om deze deugd niet te persoonlijk op te vatten, maar vooral als opdracht aan de gemeenschap te zien.
Zondag 14 februari: Visioen
Lezing Genesis 28: 10 – 22 (Jakob’s droom)
Overweging door Marcel Elsenaar
We ervaren ‘zin’ in het leven wanneer we een doel hebben. We worden tegenwoordig aangespoord om ons leven te zien als een kunstwerk, en onszelf als kunstenaar. Bijbelse levensverhalen vertellen een ander verhaal. Het is eerder een I have a dream – verhaal. Voor mensen dan in elk geval. Wij leven uit dromen en projecties in de toekomst, die we in het bestaan van alledag proberen te verwezenlijken. Hoe kunnen we ‘een doel hebben in het leven’ begrijpen vanuit bijbelse verhalen? Welk visioen van een goed leven, een leven in liefde ontdekken we dan?
Volg ons op