Onze wereld is er een vol van ‘aantrekkelijkheid’. Op social media, maar ook op straat, op televisie, in winkels, bladen, kranten, worden we overladen met beelden die ons een wereld voorspiegelen waarin we zouden moeten willen wonen, waarin we onszelf dromen.
We zijn in de afgelopen tijd noodgedwongen gestopt zijn met een aantal van onze consumptiegewoonten, toch proberen grote merken er ons van te overtuigen dat we om gelukkig te zijn juist nu dit of dat nodig hebben. ‘Thuis is even belangrijker dan ooit. Maak het gezellig met… of: ’Blijf fit, terwijl je thuis zit’.
Ook al voor Corona riep die schijnwereld van ‘aantrekkelijk leven’ bij velen steeds meer weerzin op. We hebben in de Dominicus in vele eerdere series aandacht geschonken aan het verlangen eenvoudiger te leven, met meer ruimte voor duurzaamheid en rechtvaardigheid. Corona biedt, zo klinkt tegenwoordig in sommige opiniestukken en in talkshows, een kans op een ommekeer. Het is een geschikt moment om ons de vraag te stellen: hoe willen we ons leven oppakken? Gaan we op oude voet door, bouwen we de oude economie terug, of is dit een moment om iets nieuws te beginnen?
Is hierin ook een rol weggelegd voor kerken? Veel van het aantrekkelijke van religie of spiritualiteit in deze tijd is juist weggevallen. In de Dominicus kunnen we, helaas, nog steeds maar zeer beperkt samenkomen om te vieren, om samen te zingen, om te dopen, om brood en wijn te delen en om koffie te drinken. We worden zo gedwongen na te denken over wat de kern is van wat we delen. Als christenen. Waar gaat het echt om als zoveel wegvalt van wat we tot voor kort als de kern van ons geloofsleven ervoeren?
Gelukkig zijn we niet de enigen, of de eersten, die zich uitgedaagd weten door een crisis. De Bijbel getuigt in verhalen over crises van een levende traditie, een volk dat steeds opnieuw voor een nieuwe crisis wordt gesteld, opnieuw moet zoeken naar sporen van God en een nieuwe manier van leven.
Ook na de Bijbel gaat dat zoeken in en na grote veranderingen door. Het is eigenlijk ongelofelijk dat het christendom, met alle bedreigingen en veranderingen, na 2000 jaar nog altijd wordt doorgegeven. Het vertelt ons dat christen zijn betekent ‘staan in een levende traditie’. In die traditie zijn er steeds mensen geweest die toonbeeld waren, of zijn geworden, van het opnieuw bezieling geven aan het evangelie, niet zelden gestimuleerd door moeilijke tijden.
Na Pinksteren, feest van de Geest, gaan we op weg, haar achterna. Dit is bij uitstek het moment om te rade te gaan bij spirituele vernieuwers uit de geschiedenis. We zullen er deze zondagen een paar centraal stellen: Catharina van Siena, Ignatius van Loyola en Franciscus van Assisi. Zij gaven in hun leven antwoord op een crisis in hun tijd, of in hun leven – vaak beiden. Op het eerste gezicht was hun antwoord eigenlijk onaantrekkelijk. Ze leefden veelal in armoede, soms ook eenzaamheid, zonder glorie of macht. Toch wekten zij interesse en bleken zij, door alle eeuwen heen, een inspiratiebron voor velen. Hoe geven zij, ieder op eigen wijze, (opnieuw) toegang tot de vruchten van de Geest? En – bien étonnés de se trouver ensemble – we beginnen bij een moderne inspirator: Karel Eykman. Mogelijk inspireren zij ook ons tot een nieuw begin, of aantrekkelijk leven in deze spannende tijd.
Zondag 7 juni – Waar geloof jij in?
We beginnen deze reis bij onszelf. Tegenwoordig zeggen veel mensen: ‘Ik geloof nergens in.’ Maar daar gelooft Karel Eykman weer niks van. Iedereen gelooft ergens in. Hij schreef een boek voor kinderen die geen religieuze traditie meekrijgen thuis met de titel ‘Wat geloof jij eigenlijk?’. Hij neemt ons mee aan de hand van verhalen en gedichtjes. We komen langs thema’s als ‘geloven in jezelf’, ‘geloven in een ander’, in liefde en ‘geloven in het goede doen’. Thema’s verpakt in dansende, speelse bewoordingen. Wat voor kinderen is geschreven is niet kinderachtig, zeker niet voor wie zich durft mee te laten nemen en de vragen opnieuw in de ogen waagt te zien.
Overweging: Karel Eykman
Zondag 14 juni – Ignatius van Loyola
‘Aantrekkelijk leven’ is niet het eerste dat in ons opkomt bij de naam Ignatius van Loyola, de stichter van de Jezuïetenorde. Daar moeten we een slag verder voor denken. Dan ontdekken we dat Ignatius met zijn Geestelijke Oefeningen als eerste op systematische wijze het ‘ik’ van de gelovige centraal heeft gesteld, diens keuzevrijheid en verantwoordelijkheid. Daarmee heeft hij vorm gegeven aan veel van onze huidige geloofsbeleving. Ook toonde hij, overal ter wereld, met zijn colleges en universiteiten de noodzaak aan tot scholing van dit moderne ‘ik’. Ook zo heeft hij in feite ontelbaar velen – gelovigen en ongelovigen – geholpen aantrekkelijker te leven.
Lezing: Ignatius Autobiografie (fragment)
Overweging: Henk Hillenaar
Zondag 21 juni – Catharina van Siena
‘Wees wie God je bestemde te zijn en je zult de wereld in vuur en vlam zetten,’ schreef Catharina van Siena. Zij zelf slaagde daarin. Op haar 18e trad ze toe tot een Dominicaanse orde. Toen ze op haar 33e overleed, was ze van grote invloed geweest op het geestelijke en politieke leven van haar tijd. En ze zou van betekenis blijven, bijvoorbeeld vanwege haar mystieke werken en krachtige persoon.
Lezing: Exodus 3: 1-6
Overweging: Janneke Stegeman
Zondag 28 juni – Franciscus van Assisi
Franciscus noemde zich, ondanks dat hij als zoon van een edelman een goede opleiding had genoten, ongeletterd. Zo ervoer hij de wereld en zo wilde hij de mensen die op zijn pad kwamen tegemoet treden. Het is een even zo eenvoudig als radicaal uitgangspunt, waarmee hij en zijn volgelingen ingingen tegen de moraal van hun tijd, waarin het opbouwen van een vervallen samenleving en het doen opbloeien van een nieuwe geldeconomie de boventoon voerden. In deze viering gaan we met Franciscus op pad om de ongeletterde wereld te ontdekken en wat daar aantrekkelijk aan is.
Lezing: het Zonnelied
Overweging: Eva Martens
Volg ons op