In deze veertigdagentijd gaat het in de Dominicus over vreemdeling, vluchteling en gastvrijheid. Daarom deze speciale jeugdboekentip.
Toen Kikker en de vreemdeling in 1993 verscheen, kreeg auteur Max Velthuijs (1923-2005) het verwijt dat hij moralistisch was. Dat beaamde hij volmondig, maar hij vond er niets negatiefs aan. Gelukkig is het boek ondanks die kritiek tot zijn klassiekers gaan behoren.
Door Lieke van Duin
Op een dag verschijnt er een vreemdeling in het vertrouwde wereldje van Kikker, Varkentje, Eend en Haas. Varkentje en Eend reageren vijandig, Haas vindt dat hij niemand kwaad doet en dat het bos van iedereen is, en Kikker is vooral nieuwsgierig.
Varkentje vindt hem een vieze, stinkende rat en volgens Eend moet je uitkijken voor ratten omdat ze dieven zijn, lui en brutaal. Als Kikker argeloos vraagt Hoe weet je dat? antwoordt Eend met de bekende dooddoener Dat weet toch iedereen.
Kikker gaat Rat maar eens opzoeken en merkt dan dat Rat helemaal niet vies, lui en brutaal is. Hij is alleen ánders: een vrijbuiter die verschillende talen spreekt en veel kan vertellen over verre landen. Maar er zijn wel spectaculaire heldendaden van Rat nodig voordat de anderen hem ook accepteren…
De dieren hebben meer extreme karakters dan in de andere Kikkerboeken. Vooral Varkentje komt onverwacht lelijk over met haar vooroordelen. En dat terwijl Rat niets bedreigends heeft. Zielig is hij trouwens ook niet: hij is zichzelf en brengt het bos iets nieuws en spannends. Hij wordt alleen een vreemdeling omdat de anderen hem zo zien. Een bekend gegeven…
In Kikker en de vreemdeling is Velthuijs’ boodschap tegen vreemdelingenhaat overduidelijk. Maar zoals altijd liet hij het goed aflopen: als Rat weer verder trekt, zijn alle dieren, ook Varkentje, verdrietig en missen ze hem. Daardoor is het niet alleen een actueel boek maar ook een warm verhaal dat kinderen én volwassenen aan het denken zet over vooroordelen jegens vreemdelingen.
Max Velthuijs: Kikker en de vreemdeling, Leopold, ISBN 90-25857929, 3+, € 13,95. Mini-editie ISBN 97890-25846039, € 5,-. Een uitstekende lesbrief staat op https://www.leopold.nl/wp-content/uploads/sites/3/2015/10/Kikker-en-de-vreemdeling.pdf
Volg ons op